Lastik Kullanımı Hakkında Temel Bilgiler

Lastik kullanımı hakkında temel bilgiler

Lastik Seçimi

Yenileme pazarı lastikleri, çalışacakları operasyon şartlarına ve takılacakları araca uygun olmalıdırlar. Uygulamalar servis tipine, yola, yüke, hıza, vs. göre değişebilmektedir.

Bakım Onarım

Lastik değiştirme tehlikeli olabilir ve eğitimli personel tarafından uygun makine ekipman kullanılarak yapılması gereklidir. Aynı aks üzerinde farklı ebat, yapı (radyal-çapraz) veya desendeki (düz tip-blok tipi) lastikler birlikte kulanılmamalıdır. Lastik ebadına uygun jant kullanılmalıdır.

• a)
  Lastik Havasını Boşaltma ve Sökme
• • Lastiği sökmeden önce lastik-jant ikilisinde tüm parçaların doğru konumda olup olmadığını her zaman kontrol ediniz.
  • Lastik ve jant ikilisini araçtan sökmeden önce daima lastiklerin havalarını supap iğnesini çıkartarak tamamen indiriniz.
  • Servise girmeden önce her zaman supap iğnesini ve supap yuvasını çıkartarak tamamen havasını indiriniz.
  • Hiçbir zaman lastiğin havasını indirirken lastik jant ikilisinin üzerine çıkmayınız.
  • Hiçbir zaman şişirilmiş lastiği sökmeye çalışmayınız.
  • Hiçbir zaman lastiğe ve janta çekiçle vurmayınız.
  • Daima RMA veya ETRTO tarafından önerilen sökme ve takma prosedürlerine uyunuz.
• b)
  Montaj ve Şişirme
• • Daima lastiğin içini gevşek kord, kesik, yabancı madde veya diğer gövde özürleri için inceleyiniz.
  • Daima lastiğin içini kir, sıvı veya yabancı madde için inceleyin ve bu maddeleri iç lastiği monte etmeden önce çıkartınız.
  • Eğilmiş veya buruşmuş iç lastikleri asla kullanmayınız.
  • Daima yeni lastiklerle beraber yeni iç lastik ve kolon kullanınız.
  • Bridgestone ve Lassa tarafından bir lastik için tanımlanandan küçük ya da büyük bir iç lastik asla kullanmayınız.
  • Her zaman montajdan önce iç lastiğin temiz olmasına dikkat ediniz.
  • Yalnız lastik montajı için onaylanan yağlayıcıları kullanınız. Asla antifriz, silikon veya petrol türevli yağlayıcılar kullanmayınız.
  • Hiçbir zaman lastiğe veya janta çekiçle vurmayınız.
  • Lastiğinizi şişirmeye başlamadan önce jant bileşenlerinin doğru şekilde yerlerine oturduğunu kontrol ediniz.
  • Jantlanmış lastiği asla koruyucu kafese koymadan 3 psi’den (0,2 bar) fazla şişirmeyiniz.
  • Lastikleri topuklarının oturması için ve/veya normal operasyon şartlarında koşacağı şişirme basıncına şişirirken daima koruyucu kafes kullanınız.
  • Şişirme esnasında operatörün jantlı lastikten uzak durmasını sağlamak için daima bir basınç göstergesiyle beraber uzatma hortumu kullanınız.
  • Lastikler bir miktar veya tamamen şişirilmiş vaziyette iken asla jant flanşını oturtmaya çalışmayınız.
  • Havasız veya çok düşük havalı bir lastiği söküp, lastiği, iç lastiği ve jantı hasar olup olmadığını kontrol etmeden asla tekrar şişirilmemeli veya havasını tamamlamamalıdır.
  • Supap iğnesinin havayı düzgün bir şekilde tuttuğundan emin olmak için belirli aralıklarla kontrol ediniz. Hava kaçıran ve hasarlı supapları değiştiriniz.
  • Her zaman lastiklerinize, Bridgestone ve Lassa’nın tavsiye ettiği soğuk haldeki şişirme basıncı miktarını uygulayınız.
  • İç lastikli radyal lastikleri monte ederken her zaman radyal iç lastik ve kolonu kullanınız..

Jantlar

• Her zaman üreticinin belirttiği jant ebadı ve taşıma kapasitesine uygun, doğru lastik ebadını seçiniz.
• Her zaman jant çapının, lastiğin yanağında belirtilen jant çapıyla tam olarak eşleşip eşleşmediğini kontrol ediniz.
• Asla hasarlı jant kullanmayınız.
• Her zaman jantlarınızı kontrol ediniz ve temizleyiniz.
• Asla jantınıza kaynak, lehim ya da ısıtma gibi işlemler uygulamayınız.
• Her zaman jant bileşenlerinin doğru olarak ayarlandığından emin olunuz.
• Tanımlanamayan hiçbir jant / tekerlek parçasını kullanmayınız.
• Her zaman onaylı jant kullanınız.

Şişirme Basıncı

• Çoğu lastik hasarı yanlış şişirme basıncı uygulamaktan oluşmaktadır. Otobüs-Kamyon lastiklerinin şişirme basınçları taşıdıkları yüke göre ayarlanmalıdır. Lastiğe ait azami yük, hız ve basınç sınırı kesinlikle geçilmemelidir.
• Lastiklerinizin basınçlarını güvenilir bir ölçüm aletiyle haftada bir kontrol ediniz.
• Lastik basıncı ölçümleri lastik soğukken yapılmalıdır.
• Şişirme basıncı sürüş esnasında %20 oranında artabilir. Bu yüzden asla lastiğiniz sıcakken lastik basıncını ayarlamayınız; lastik soğudukça yeniden eski basınca dönecektir.
• Lastiklerinizi düşük havayla kullanmaktan kaçınınız.

Lastik Rotasyonu

Lastiklerden tam verim alınabilmesi için araç bakımı düzenli yapılmalıdır. Araç mekanik aksamındaki bozukluktan kaynaklanabilecek düzensiz aşınmaların önüne geçebilmek için her 20.000 kilometrede bir lastiklerin yerleri değiştirilmelidir. Blok tipi lastiklerde lastik yerinin yanı sıra, dönüş yönünün de değiştirilmesi tavsiye edilir.

• Eğer ön aks lastiğiniz düzensiz aşınmışsa arka ya da römork aksına alınız.
• Eğer çiftli kullanılan lastikten biri diğerine göre daha hızlı aşınıyorsa, lastiklerin doğru eşleşmemiş olması, şişirme basıncının hatalı olması ya da aracın mekanik aksamında bir problem olması olasıdır. Lastikleri rotasyona sokmadan problem tespit edilip giderilmelidir. Her iki lastik de, doğru eşleşmiş başka bir lastik çiftiyle yer değiştirebilir.

Hasar

• Lastik hasarını gözardı etmek çok tehlikelidir.
• Lastik yapısının daha da kötüleşmesini önlemek için lastik hasarını olabildiğince çabuk bir şekilde tamir ediniz.
• Kesilme veya delinme sonucu hasar gören tüm çelik radyal lastikler, vakit geçirmeden mantar şeklindeki lastik yamaları ile kaliteli bir şekilde tamir edilmelidir. İç lastikli otobüs kamyon radyal lastikleri de aynı iç lastiksiz (tubeless) lastiklerde olduğu gibi tamir edilmelidir. Bu gibi durumlarda sadece iç lastiğin tamir edilmesi yeterli değildir.

Asgari Diş Derinliği

Diş derinliği 3 mm’nin altına düşen otobüs - kamyon lastikleri yasal sınır gereği yenileri ile değiştirilmelidir. Aşınma göstergeleri, omuz kenarında bulunan Δ veya TWI ile belirtilmiştir.

Diş Açma

Lastik karkasını koruyacak kadar kauçuk kalması koşuluyla orijinal desene ait diş derinliğini açarak tekrar diş açma işlemine izin verilmektedir. Lastiğe tekrar diş açmadan önce yanakta bulunan “REGROOVABLE” (yeniden diş açılabilir) yazısının olduğundan emin olunuz.

Tamir ve Kaplama

Bridgestone ve Lassa karkasları tamir edilebilir ve / veya kaplanabilir. Her zaman lastiğinizin kaplanabilirliğine karar verilmesi için bir uzmana karkasınızı incelettiriniz.

Depolama

Lastiklerinizin depolama süresini uzatmanız için aşağıdaki uyarıları dikkate alınız;

• Lastikleri asla direkt güneş ışınına temas eden bir yerde veya ısı kaynağı yakınında muhafaza etmeyiniz. Lastikleri ozon yayan motor ve jenaratörlerden uzak tutunuz.
• Lastikleri yağlardan ve kimyasal maddelerden uzak tutunuz.
• Lastiklerde kalıcı deformasyonu önlemek için yatay biçimde istiflediğinizde her bir yığının yüksekliğinin 1,5 m’yi geçmemesini sağlayınız.
• Tam çelik radyal lastiklerde yoğun nem nüfuzu lastik yapısının kötüleşmesine neden olabilir ve lastiği kullanılmaz hale getirebilmektedir.

Bridgestone ve Lassa aşağıdaki metodları önermektedir.

• Monte edilmemiş lastikleri kapalı alanlarda, kuru ve nemden uzak bir alanda depolayınız.
• Lastiği janta monte etmeden önce lastiğin iç yüzeyinin, iç lastiğin, kolonun ve jantın iç yüzeyinin temiz ve kuru olmasına dikkat ediniz.
• Lastik şişirmekte kullanılan basınçlı hava kaynaklarının nemden arınmış olmasına özen gösteriniz.

Bakım

• Lastikler, sabun, deterjan, arap sabunu, şampuan gibi temizlik maddeleri veya basınçlı su kullanarak yıkanmamalıdır. Ayrıca lastikleri parlatmak veya boyamak için herhangi bir cila, boya veya kimyasal madde kullanılmamalıdır.
• Supapların üzerinde kapaklarının bulunmasına dikkat edilmelidir.